Als vereniging zijn we begonnen met enige regelmaat excursies te organiseren. De eerste ging naar de Educatieve tuin het Lageland (en naar de Gandhituin waarover een andere keer meer). De Educatieve tuinen spelen een belangrijke rol in de bewustwording van kinderen over gezond voedsel en waar dit vandaan komt, maar worden door bezuinigingen met sluiting bedreigd. Het verslag door ER-lid Bea Oomens van ons bezoek laat mooi de waarde van de Educatieve tuin zien.
Er staat een fris windje maar in de zon is het aangenaam wanneer op vrijdagochtend 16 september een bescheiden delegatie van Eetbaar Rotterdam een bezoek brengt aan schooltuin het Lageland. Kom maar eens een keer k ijken, had Jeroen Hooijmeijer, tuinman bij de schooltuin en lid van Eetbaar Rotterdam, gezegd. Zo gezegd, zo gedaan.
Tijdens het bezoek wisselen schoolklassen elkaar af bij de verschillende activiteiten. Het loopt tegen het einde van het seizoen en dat betekent dat het tijd is voor de verwerkingslessen. De eerste groep is net klaar met hun picknick waar de kinderen genoten hebben van zelfgemaakte salades. De week daarvoor hebben ze al jam en gelei gemaakt die nu op de vers gebakken broodjes gaat. De volgende groep gaat met behulp van kleine handmolens graan malen, als voorbereiding op de pizza’s die zij volgende week zullen maken. Alles zoveel mogelijk met producten uit hun eigen tuin. ‘Meester’ Jeroen en z’n collega’s hebben het er druk mee maar de docenten die de groepen begeleiden helpen gelukkig ook mee.
En dan moeten natuurlijk ook nog de tuintjes verzorgd worden. Aan keurige aangestampte paden liggen de tuintjes van de kinderen: smalle stroken van ongeveer 75 centimeter bij 5 meter diep. Met een slim zaai- en pootplan kun je op zo’n klein stukje grond toch het hele seizoen van april tot oktober allerlei verschillende groenten oogsten. Nu staan dikke preien en venkelknollen te wachten tot ze de grond uitmogen maar eerder er waren al radijzen, wortels, aardappels, paprika’s, courgettes en bijvoorbeeld bloemen als cosmea en lavatera. Een veldje verderop liggen joekels van pompoenen te wachten op het oogstfeest.
“Nu vinden ze het allemaal leuk, het is mooi weer, er kan geoogst worden.”, vertelt Jeroen. “Maar zo is het niet altijd. Ook wanneer regent, gaan de lessen door. Dan worden ze vuil en nat van de modderige grond. En wat denk je, als ze voor het eerst een worm zien? De meisjes zijn soms al echte dametjes, met mooie schoentjes aan. Die vinden het soms niks. Het helpt dan wel als hun eigen juf ook gewoon rubberlaarzen aantrekt en mee helpt.”
Aan regen geen gebrek, deze zomer. Dat heeft natuurlijk effect op de oogst, die was minder rijk dan andere jaren. Dat is wel jammer maar zo leren kinderen wel de waarde van voedsel, hoeveel moeite je er voor moet doen en dat je afhankelijk bent van de natuur. Jeroen heeft net verteld dat hij de afgelopen week al courgettes heeft moeten plukken omdat die anders zouden gaan liggen rotten op het land, als een jongetje verontwaardigd naar hem toe komt: “Meester, m’n courgette is gestolen!”.
Bij het Lageland komen niet alleen schoolkinderen. De tuin wil zich op de hele wijk richten. Zo is er een tuin met bloemen en een kruidentuin waar buurtbewoners zelf mogen komen plukken. En er zijn tuintjes voor senioren. Voor € 32,50 per jaar huur je een stukje grond van 35 m2, dat in het voorjaar zaaiklaar gemaakt wordt door de tuinmannen. Hier ontstaat een mooie kruisbestuiving tussen Nederlandse, Surinaamse, Turkse en Marokkaanse ‘tuinculturen’. Mensen helpen elkaar en leren nieuwe groenten en gewassen kennen.
Er is nog een opvallend stukje tuin dat qua structuur afwijkt: Jeroen experimenteert hier met permacultuur (deze twee foto’s zijn van de aanleg in het voorjaar). Opgebouwd in cirkels, met in het midden een hogere struik en daarom heen verschillende gewassen. Het idee is om een evenwicht te creëren zodat je zo weinig mogelijk ingrijpt in de natuurlijke processen. Niet, zoals in de andere tuintjes de grond ieder jaar keurig omspitten en uiteindelijk ook veel minder onkruid. Het klinkt als een droom voor luie tuinierders.
En dan is het tijd voor de lunch. Of we een pizza lusten? Mmm, zo’n verse pizza uit de houtgestookte buitenoven, dat sla je niet af. Het deeg blijkt al klaar te zijn. Op de tafel onder de pergola verschijnen vervolgens de ingrediënten. Maar wat is dat, kant en klare tomatensaus van de grootgrutter? “Tja”, zegt Jeroen, “het moet ook allemaal wel een beetje praktisch blijven. Maar die prei en paprika heb ik net geoogst dus als jullie nu even het zand er van af willen spoelen?”
Schooltuinen in Rotterdam vallen onder SenR (gemeentelijke dienst Sport en Recreatie)en richten zich op groep 6 en 7 van de basisschool. De kinderen van groep 6 krijgen ter voorbereiding vier lessen op school en gaan vanaf april met hun klas één maal per week naar de schooltuin. In de zomervakantie (en tussendoor als dat nodig is) zorgen de tuinmannen voor de schooltuin. Na de zomervakantie gaan komen de kinderen in groep 7 weer terug, tot aan de herfstvakantie.
