Is stadslandbouw op en in gebouwen (vertical farming) een antwoord op het wereldvoedselvraagstuk? Dat was de centrale vraag in de Tegenlicht uitzending Boer zoekt voedselflat. Hierin kwam Eetbaar Rotterdammer Jan Willem van der Schans (als Wagenings expert) aan het woord naast vertical farming voorvechter Dickson Despommier en Hans Hassle van het Zweedse Plantagon. Hoewel vertical farming in eerste instantie als antwoord op het wereldvoedselvraagstuk werd gepresenteerd ontstond gaandeweg de uitzending gelukkig een wat genuanceerder beeld. Plantagon blijkt ook in de extreme omstandigheden van Dubai gebouwen niet alleen met planten te willen vullen, maar te streven naar een symbiotisch medegebruik door mens en plant.
Aan het eind relativeert Despommier de absolute claims van vertical farming en noemt hij haar een van de oplossingen die we allemaal nodig zullen hebben. Niet genoemd maar een belangrijke kanttekening: alle voorbeelden produceren voornamelijk leafy greens, bladgroenten. Ook aangevuld met andere groenten uit de kas heb je daarmee bij lange na geen complete schijf van vijf. Ondertussen lijkt vertical farming een belangrijk exportproduct voor Nederlands als exporteur van landbouwkennis.
Op 1 juni konden bezoekers van de ‘Tegenlicht Meetup’ in de Nieuwe Banier nog eens met Jan Willem van der Schans en Pol Knops bijpraten over de uitzending. Er kwamen veel verschillende interessante stadslandbouwthema’s aan bod. Mede door de bijdrage van Knops werd naast het wereldvoedselvraagstuk ook CO2-uitstoot een hoofdthema van de avond. Zo blijkt uit onderzoek dat je beter tomaten uit Zuid-Afrika kan kopen dan tomaten uit Nederland. De CO2-uitstoot die komt kijken bij een enkele tocht van de andere kant van de wereld naar Nederland komt niet in de buurt van de CO2-uitstoot die gedurende het hele groeiseizoen van tomaten elke dag wordt uitgestoten in de kassen in het Westland. Lokale landbouw is dus niet altijd beter.
Een ander interessant vraagstuk dat aan de orde kwam is de vraag ‘share or spare?‘ Moeten we landbouw meer integreren in de stad waardoor de stedelijke ruimte groter wordt? Of is het beter om in de stad zoveel mogelijk mensen te ‘stapelen’ en landbouw en natuur buiten de stad te houden, zodat steden minder oppervlak innemen en er meer ruimte overblijft voor oerbossen? Ook werd het probleem van rendabele businessmodellen voor stadslandbouw aangestipt. Al met al een hoop gesprekken met open eindes, waarbij stadslandbouw als oplossing voor het wereldvoedselvraagstuk (gelukkig!) wat meer nuance kreeg. Want: in de stadslandbouwwereld geloven we met zijn allen natuurlijk sterk in de positieve effecten van stadslandbouw, maar we willen wel graag realistisch blijven.
Bekijk de uitzending: Boer zoekt voedselflat. Ook in Tegenlicht: Groene Dromen over circulaire economie waarin o.a. het mede door Rotterzwam geinitieerde BlueCity010 voor komt
