De natuur is continue bezig om zich van een woestijn naar een climax vegetatie te ontwikkelen. Telkens komt daar dan nieuwe flora en fauna in te voorschijn, soms al woekerend alvorens er enig (natuurlijk) evenwicht ontstaat. Elke verstoring daarin brengt onbalans en als gevolg daarvan weer nieuwe excessen (of zo beleven we dat). In onze (moes)tuinen zijn we constant aan het verstoren (grondbewerking, wieden, oogsten). Voor ons vervelende excessen (plagen) die daaruit voorkomen, kunnen we bestrijden (=verstoring) met telkens weer nieuwe problemen als gevolg. Hoe maak je potentiële en reële plagen zo beheersbaar dat de natuur zelf (gestuurd door jouw kennis en inzicht) een balans tot stand brengt.
Menno Swaak is de man achter Permacultuur Den Haag en al vele jaren actief als aanjager en docent permacultuur. Lees ook dit stuk op Groen Dichterbij.
Het complete workshopoverzicht van ERGroeit 2016 vind je hier.